Podczas sesji 28 grudnia 2022 roku Rada Miasta i Gminy Kórnik ustanowiła rok 2023 rokiem Jadwigi Zamoyskiej i Wisławy Szymborskiej. Wcześniej za patronki tego roku wybrali te związane z naszą miejscowością kobiety parlamentarzyści.
Uchwała Sejmu RP w sprawie ustanowienia roku 2023 Rokiem Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20220000737/O/M20220737.pdf
Uchwała Senatu RP w sprawie ustanowienia roku 2023 Rokiem Wisławy Szymborskiej
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20220001117/O/M20221117.pdf
W uchwale kórnickiej rady czytamy między innymi:
Jadwiga Zamoyska
Urodziła się 4 lipca 1831 roku w Warszawie. Była córką właściciela dóbr kórnickich Tytusa Działyńskiego i Gryzeldy Celestyny z Zamoyskich. W 1852 roku wyszła za mąż za generała Władysława Zamoyskiego, którego czynnie wspierała w jego działalności politycznej i społecznej. Z małżeństwa z Władysławem Zamoyskim miała synów Władysława (1853-1924) i Witolda (1855–1874) oraz dwie córki: przedwcześnie zmarłą w Anglii Marię (1857–1858) i drugą Marię (1860–1937).
W 1881 roku powróciła z emigracji do Kórnika, który odziedziczył jej najstarszy syn Władysław Zamoyski. Założyła tutaj Szkołę Domowej Pracy Kobiet, opartą o wartości chrześcijańskie placówkę kształcącą dziewczęta, którą ze względu na tzw. rugi pruskie musiała przenieś najpierw do Starej Lubowli i Kalwarii Zebrzydowskiej, a później do zakopiańskich Kuźnic.
Zamoyska publikowała dzieła o tematyce religijno-wychowawczej: „O wychowaniu”, „O pracy” i „O miłości ojczyzny”.
Wspierała swojego syna Władysława w wielu dziełach związanych z pracą organiczną, filantropią, patriotyzmem i zachowaniem dóbr polskiej kultury w okresie zaborów. Owocami tych działań były między innymi: wykup dóbr zakopiańskich, wygrane procesy o Morskie Oko i ostatecznie utworzenie już po śmierci Jadwigi Zamoyskiej, ale niewątpliwie z jej inspiracji i za jej zgodą, Fundacji Zakłady Kórnickie. W 1921 roku za zasługi na niwie wychowawczej i filantropijnej jako jedna z pierwszych została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wiele czasu spędzała w Paryżu. Ostatnie lata życia spędziła wraz z synem w Kórniku, tu zmarła i została pochowana. Już w dwudziestoleciu międzywojennym trwały starania o jej beatyfikację. W dniu 27 listopada 2012 roku Kuria Metropolitalna w Poznaniu oficjalnie wszczęła proces beatyfikacyjny Jadwigi Zamoyskiej. Odtąd przysługuje jej tytuł Służebnicy Bożej.
22 lipca 2022 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej. W uzasadnieniu czytamy m.in.:
„W uznaniu zasług Jadwigi Zamoyskiej dla polskiego społeczeństwa i kształtowania wzorców postaw obywatelskich, uniwersalnego i ponadczasowego potencjału jej myśli wychowawczej, a także kulturotwórczej roli stworzonej przez nią i jej syna, Władysława Zamoyskiego, fundacji Zakłady Kórnickie, w setną rocznicę śmierci tej wybitnej postaci, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2023 Rokiem Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej”.
W roku 2023 pod egidą Fundacji Zakłady Kórnickie, przy współpracy z: samorządami Powiatu Tatrzańskiego, Zakopanego, Bukowiny Tatrzańskiej, Białego Dunajca Kościeliska.
Poronina, Biblioteką Kórnicką, Stowarzyszeniem Klub im. Władysława Zamoyskiego, Polskimi Kolejami Linowymi, Polskimi Kolejami Państwowymi itd. Planuje się szereg publikacji i wydarzeń, w tym na terenie gminy Kórnik, które upamiętnią setną rocznicę śmierci Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej. W działania te włączy się także Miasto i Gmina Kórnik.
Wisława Szymborska
Polska poetka, eseistka, krytyczka, tłumaczka i felietonistka, laureatka Nagrody Nobla, urodziła się 2 lipca 1923 roku na kórnickim Prowencie. Była córką Anny z Rottermundów (1890 – 1960) i Wincentego Szymborskiego (1870-1936) - w latach 1904-1926 zarządcy dóbr hrabiego Władysława Zamoyskiego, współtwórcy Muzeum Tatrzańskiego i Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, zasłużonego społecznika.
Za życia poetki opublikowano 12 tomików poezji jej autorstwa, dwa kolejne pośmiertnie. Ukazały się także zbiory listów, wydania specjalne jej utworów, wybory wierszy, felietony oraz inne teksty. Jej twórczość przetłumaczono na 40 języków. Była jedną z najbardziej znanych w kraju i cenionych za granicą polskich poetek. Otrzymała wyróżnienia i nagrody:
- Order Orła Białego (2011),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi (1955, w 10. rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki),
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005),
- Nagrodę Fundacji im. Kościelskich (1990, przyznana wyjątkowo, jednorazowa Nagroda im. Zygmunta Kallenbacha za najwybitniejszą książkę ostatniego dziesięciolecia),
- Nagrodę Goethego (1991),
- Nagrodę Herdera (1995),
- doktorat honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (27 lutego 1995) – jedyny doktorat honorowy, który przyjęła poetka,
- Nagroda Literacka Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego (1996),
- Nagroda Nobla w dziedzinie literatury (przyznana 3 października 1996, wręczona w Sztokholmie 9 grudnia 1996). Komitet Noblowski w uzasadnieniu przyznania poetce nagrody napisał: „za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”,
- tytuł Człowiek Roku tygodnika „Wprost” (1996),
- Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa (1997),
- Dziecięca Nagroda „Serca” za pomoc dla świdnickich dzieci. Za pośrednictwem Jacka
- Kuronia i jego Fundacji „Pomoc Społeczna SOS” przekazała część Nagrody Nobla na zakup okien do budowanego w Świdnicy Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej,
- Złoty Medal Honorowy za Zasługi dla Województwa małopolskiego (2012, pośmiertnie),
- Nagroda Miasta Krakowa (1954).
Wisława Szymborska od 1929 roku związana była z Krakowem, gdzie zmarła 1 lutego 2012 roku, zostawiając w testamencie zapis o powołaniu fundacji jej imienia. 16 listopada 2022 roku Senat Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Wisławy Szymborskiej. W uzasadnieniu tej uchwały czytamy między innymi „O doniosłości literackiego dorobku Wisławy Szymborskiej świadczą nie tylko nagrody, ale także fakt, że Szymborska wciąż ma wierne grono czytelników w Polsce i za granicą.
Inspiruje literaturoznawców, kulturoznawców, filozofów, krytyków sztuki, a także zwykłych czytelników, którzy znajdują w jej poezji odpowiedzi na najważniejsze pytania. Tematy, które poruszała w swojej poezji, wciąż są aktualne. Forma, jaką się posługiwała, ciągle zachwyca mistrzostwem”. Wielokrotnie odwiedzała Kórnik, między innymi w latach 1969, 1980 i 1995, spotykając się z czytelnikami i mieszkańcami miasta i gminy.
W roku 2023 planuje się na terenie gminy Kórnik realizację projektu „...co to takiego poezja”, który upamiętni urodzoną w Kórniku poetkę. Wspólnie z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza, Biblioteką Kórnicką PAN, Biblioteką Publiczną w Kórniku, Biblioteką Raczyńskich w Poznaniu, Arboretum w Kórniku, Kórnickim Ośrodkiem Kultury, Izbą Pamiątek Regionalnych i Izbą Szymborskich, KCRiS Oaza, Domem Integracji Międzypokoleniowej i Teatrem Muzycznym w Poznaniu, pod egidą Fundacji Wisławy Szymborskiej zaplanowano wystawy, działania artystyczne, edukacyjne i wydarzenia kulturalne, których kulminacja nastąpi 2 lipca 2023 roku.